Lohusa Bakımı

Lohusa Bakımı

Lohusalık doğumu takiben annenin gebelikte yaşadığı fizyolojik değişikliklerin tekrar eski haline döneceği 6-8 haftalık dönemdir.

Doğumdan sonra ilk birkaç saat kanama açısından önemlidir ve uzman sağlık ekibi tarafında rahim kasılması ve kanama takip edilmelidir.

1940 lı yıllardan sonra doğumdan sonra erken ayağa kalkmanın pek çok avantajı çalışmalarda gösterilmiştir. Anne birkaç saate ayağa kaldırılmalıdır. İlk kalkışlarda tansiyon düşebileceği için sağlık personeli eşliğinde kalkılmalıdır. İlk birkaç gün anne yataktan ani kalkışlardan kaçınmalı, aşamalı kalkmalıdır.

Doğum dikişleri rahatsızlık oluşturabilir. Çok şişlik olanlarda ilk saatlerde buz uygulanabilir. Temizlik önden arkaya yapılmalıdır. 24 saat sonra sıcak buhar ve oturma banyoları rahatsızlık hissini azaltabilir. Doğum dikişleri 3 hafta sonra iyileşir. Parasetamol içeren ağrıkesiciler 4-6 saatte bir alınabilir.

Komplikasyonsuz doğumlardan sonra banyoya izin verilir.

Doğum ve lohusalık fizyolojisine bağlı doğumdan sonra idrar yapma zorluğu sık görülür. Doğumdan sonra ilk 4 saat içinde idrar yapılması mesane problemlerini azaltır. Bazen sonda takılması gerekebilir. Anne bol sıvı almalı ve düzenli aralıklarla idrar yapmalıdır.

Kabızlık sık karşılaşılan bir durum olmasına rağmen erken ayağa kalkma ve doğru beslenme ile önemsiz bir problem olur.

Doğumlardan sonra rahim kontraksiyon ( kasılma, küçülme ) ağrıları, memelerde dolgunluk, epidurale bağlı baş ağrıları sık rastlanır. 500 mg parasetamol 4-6 saatte bir alınabilir.

Doğum sonrası hafif depresyon ve hüzün oldukça sıktır. Doğumda yaşanan korkular, heyecanlar, erken lohusalıkta yaşanan problemler, doğum sırasında yaşanan uykusuzluk ve hastanede olmaya bağlı olan yorgunluk, eve geçtikten sonra bebeğe bakamama korkusu ve eski çekiciliğe ulaşamayacağım endişesi lohusalık hüzününü geliştiren sebeplerdir. Çoğunlukla sık karşılaşıldığının bilinmesi ve aile desteği yeterli olur.  Aile bu durumun uzaması ve kötüleşmesi konusunda dikkatli olmalıdır ve profesyonel tedavi için başvurulmalıdır.

Meme başı çatlakları sık karşılaşılır. Ilık su pansumanları koruyucudur. Doğru emzirme teknikleri uygulamak problemleri azaltır. Ciddi yaralar oluşanlar hekimlerinden krem tedavisi bilgileri almalıdırlar.

Memelerde dolgunluğa bağlı geçici ateş %13 gibi sıktır. Memelerde kızarıklık sertlik şeklindeki mastit ve enfeksiyon nadir değildir. Ilık pansuman rahatlatıcı olur. Dirençli vakalar hekim ile iletişime geçilmelidir.

Karın duvarı destekleyicileri ( korse) gereksizdir ve annenin formunu yenilemesine faydası yoktur. Karın duvarını yenileyecek egzersizlere vajinal doğumdan hemen sonra sezaryen doğumdan 6 ay sonra başlanabilir.

Doğumdan sonra medikal problem yoksa diyet kısıtlaması yoktur. Bol sıvı alınmalı ve fazla karbonhidrattan uzak durulmalıdır.

Doğumdan sonra 2-3 ay demir desteği faydalıdır.

Doğumdan sonra cinsel ilişkinin ne zaman başlayacağına dair kesin bir süre yoktur. İlk 2 hafta kanama olduğu dönemde enfeksiyon riski olacağı için olmamalıdır. Kabul edilen süre genellikle doğumdan 6 hafta sonradır.  Doğumlardan sonraki ilk ilişkilerde çoğunlukla kanama ve ağrı gibi şikayetler oluşur. Bu durum emzirme nedeni ile azalmış östrojen seviyesine bağlı vajinal atrofi (dokularda zayıflık ) nedeniyledir. Anne bu bilgiyi bilirse daha rahat eder. Kayganlaştırıcılar veya lokal östrojen kullanılabilir.

Lohusalar taburcu olduktan sonra araba kullanma ve ev işleri konusunda kısıtlamaları yoktur. İlk 2 hafta genellikle halsizlik olur. Eski enerjilerine ulaşma normal doğumda biraz daha erken olup yaklaşık 6 hafta sonradır.

Doğumdan sonra emzirmeyen annelerde adet 6-8 hafta sonra başlarken emziren annelerde 2 ay gibi erken ya da 18 ay gibi geç olabilir.

Genel olarak doğumdan 6 hafta sonra muayene tavsiye edilir. Bu muayenede komplikasyon taraması, uterusun normale döndüğünün tespiti, servikal smear, aile planlaması, cinsel birliktelik, doğum sonrası hareketler, vajinal kanama, ağrı, akıntı, mesane fonksiyonu ve genel sağlık ile ilgili değerlendirme yapılır.

Progesteron içeren ilaçlar, rahim içi araçlar (spiral ),depo medroksi progesteron (üç aylık iğne ) gibi yöntemler korunma için kullanılabilir. Doğum kontrol hapları ilk 6 ay kullanılmamalıdır. Korunma planı muayene sonrası kişiye özel seçim yapılması doğru olur.

Lohusalar bacaklarda simetrik olmayan şişlik, kızarıklık ve ağrı durumunda hekime başvurmalıdırlar.  Derin ven trombozu (damarlarda pıhtı) konusunda hekimler lohusayı uyarmalıdır.

Doğum sonrası bel ağrısı sıktır. Nadiren pelvik eklemlerde ayrılmaya bağlı ağrılar, yürüme bozukluğu oluşabilir. Yine nadiren pelvik sinirlerde doğum sırasındaki basıya bağlı bacak ağrıları ve kas paralizisi olabilir.

Lohusa Bakımı Sonuç

Lohusalık kişinin daha önce bilmediği çok özel ve zor bir zaman dilimidir. Önceden bilgi sahibi olmak bu dönemdeki sorunlar ile daha kolay başetmeye olanak sağlar. Sakin olmak ve hekim ile doğru iletişimde olmak problemleri azaltır.